Bánh thuẫn là món bánh truyền thống nổi tiếng ở miền Trung, đặc biệt là Quảng Nam – Quảng Ngãi. Với hình dáng nở bung như bông hoa, vị ngọt nhẹ và thơm lừng trứng gà, bánh thuẫn không chỉ là món ngon ngày Tết mà còn gợi nhớ ký ức tuổi thơ của nhiều người.
Đặc trưng của bánh thuẫn
- Hương vị: Thơm ngậy mùi trứng gà, vani hoặc lá dứa, vị ngọt vừa phải.
- Kết cấu: Bánh xốp, nhẹ, mềm, ăn không ngấy dù làm từ nhiều trứng.
- Màu sắc: Vàng óng tự nhiên từ trứng, mặt bánh nứt nhẹ, nở bung đẹp mắt.
Thành phần chính
- Trứng gà: Nguyên liệu chủ đạo, tạo độ bông và thơm cho bánh.
- Bột năng hoặc bột mì/bột bình tinh: Giúp bánh có độ xốp và định hình tốt.
- Đường: Tạo vị ngọt, đồng thời hỗ trợ đánh bông trứng.
- Vani hoặc lá dứa: Tăng hương thơm cho bánh.
- Khuôn bánh thuẫn: Loại khuôn bằng nhôm gang, có hoa văn và chịu nhiệt tốt.
Cách chế biến chung
- Đánh bông trứng với đường cho đến khi hỗn hợp đặc, nhạt màu và bông nhẹ.
- Trộn bột từ từ vào hỗn hợp trứng, khuấy nhẹ tay để không vỡ bọt khí.
- Làm nóng khuôn bánh trên bếp than, phết dầu ăn để chống dính.
- Đổ bột vào khuôn, đậy nắp và nướng trên than hồng đều tay cho đến khi bánh chín và nở bung.
- Khi bánh chín, gỡ ra nhẹ nhàng và để nguội.
Cách thưởng thức
- Bánh ngon nhất khi mới nướng xong, thơm lừng, xốp nhẹ.
- Có thể dùng với trà nóng để trung hòa vị ngọt, thích hợp để đãi khách.
- Thường được đựng trong hộp kín để bánh giữ được độ giòn xốp lâu hơn.
Ứng dụng và biến tấu
- Bánh thuẫn vị lá dứa: Thêm nước lá dứa vào bột để tạo màu xanh nhẹ và hương thơm tự nhiên.
- Bánh thuẫn truyền thống vị trứng: Đơn giản nhưng giữ được hương vị nguyên bản.
- Phiên bản ít ngọt: Phù hợp với người ăn kiêng hoặc trẻ nhỏ.
Bí quyết làm bánh thuẫn ngon
- Đánh trứng đúng cách: Đánh kỹ trứng và đường để bánh nở xốp, không bị đặc ruột.
- Làm nóng khuôn đều: Khuôn quá nguội bánh sẽ không nở, quá nóng sẽ cháy đáy.
- Nướng trên than hồng ổn định: Giúp bánh chín đều, nở đẹp.
- Không khuấy bột quá mạnh: Tránh làm vỡ bọt khí đã tạo khi đánh trứng.
Món ăn kèm
- Trà xanh hoặc trà gừng: Tăng hương vị và giảm cảm giác ngấy.
- Mứt gừng: Kết hợp tuyệt vời trong khay mứt bánh ngày Tết.
Phù hợp với dịp nào
- Bánh thuẫn là món bánh truyền thống trong dịp Tết Nguyên Đán ở miền Trung.
- Cũng thích hợp làm quà biếu, đãi khách, hoặc dùng trong các bữa tiệc nhỏ gia đình, nhất là những dịp gợi nhớ về quê hương và tuổi thơ.
Bột bình tinh là bột gì? Bột bình tinh có tác dụng gì?
Bột bình tinh (arrowroot powder hoặc arrowroot starch) đã được sử dụng hơn 7000 năm, được chiết xuất từ củ bình tinh – một loại củ họ dong, có hình dạng như sừng tê giác. Thông thường, để làm bột bình tinh sẽ mài củ bình tinh, ngâm nước và lắng lấy bột.
Tác dụng bột bình tinh với sức khỏe
- Tinh bột của củ bình tinh là loại tinh bột cực kỳ dễ tiêu hoá, ngay cả đối với trẻ còn trong độ tuổi ăn dặm. Củ bình tinh còn chứa nhiều loại vitamin B, bao gồm thiamin, niacin và pyridoxine. Ngoài ra còn chứa các nguyên tố vi lượng cần cho cơ thể cong người như đồng, sắt, mang-gan, ma-nhê, phốt pho và kẽm. Bột bình tinh hoàn toàn không chứa glu-ten nên luôn được những người bị dị ứng gluten lựa chọn thay thế bột mì.
Tác dụng của bột bình tinh giúp cân bằng độ PH của cơ thể
- Bột bình tinh giúp cải thiện hệ thống tiêu hoá nhờ lượng tinh bột dễ hấp thu với nhiều chất xơ, tạo cân bằng đường huyết, phòng ngừa bệnh tiểu đường
- Đồng và sắt trong bột bình tinh giúp hệ thống chuyển hoá của cơ thể hoạt động tốt hơn, tăng cường trao đổi chất cho cơ thể
- Làm giảm cholesterol xấu, giúp giảm cân
- Bột bình tinh rất giàu vitamin B9 (folate), rất tốt cho thai phụ
- Bột bình tinh là nguồn cung cấp tinh bột cho người bị dị ứng gluten (thường có trong bột mì-wheat flour)
- Ứng dụng bột bình tinh trong nấu ăn và làm bánh: Bột bình tinh giúp tạo độ giòn cho bánh hoặc các loại đồ chiên, làm sốt cho các loại bánh tráng miệng: sốt chocolate, nước cốt dừa… Và là nguyên liệu làm bánh thay cho bột mì (như bánh thuẫn miền Trung).
Bánh thuẫn bằng bột bình tinh
Nguyên liệu
- 800g bột bình tinh mịn
- 10 quả trứng gà ta
- 200g bột năng
- 1kg đường
- 1 ống vani
- Dầu ăn
- Dụng cụ: Khuôn đúc bánh thuẫn, lò than
Cách làm
Bước 1: Trộn bột bình tinh làm bánh thuẫn
- Để bánh nở bông, tơi xốp và thơm ngon thì phần bột bánh phải được đánh thật kỹ, thật mịn, không có cặn.
- Đập trứng gà vào tô rồi đánh thật mạnh tay cho nổi bông. Cho thêm đường trắng vào, đánh tan đường sao cho hỗn hợp nổi bông đặc, có thể nhỏ thử 1 giọt nước vào thấy không bị tan là được. Rồi lọc hỗn hợp trứng qua rây để không còn cặn.
- Rây mịn bột bình tinh và bột vani, chia bột thành các phần nhỏ, lần lượt cho các phần bột vào tô trứng rồi đánh mịn cùng hỗn hợp. Mỗi lần thêm bột bình tinh vào tô nên đánh đều trong vòng 3 phút để đảm bảo bột và các nguyên liệu khác hòa quyện nhau. Thực hiện lặp lại thao tác và đánh đều cho đến khi hết bột.
Bước 2: Làm nóng 2 mặt khuôn nướng bánh thuẫn
- Đặt khuôn bánh lên lò than đã đỏ, đậy nắp khuôn lại. Có thể gắp than nóng để lên nắp khuôn, mục đích là làm nóng cả 2 mặt khuôn. Sau khi đã nóng, mở nắp khuôn ra, dùng cọ sơn hoặc lấy miếng vải cột vào đầu đũa, nhúng tí dầu ăn, quết lên mấy lỗ đúc bánh trên mặt khuôn cho trơn.
Bước 3: Cách nướng bánh thuẫn bằng bếp than thơm lừng
- Múc bột đổ đầy hết lỗ làm bánh trên khuôn. Đổ sao cho bột vừa tới mép khuôn là được và đậy nắp khuôn lại. Tiếp tục lấy kẹp gắp than đang đỏ dưới lò bỏ lên nắp khuôn cho bánh chín đều. Đợi khoảng 4 – 5 phút là bánh chín.
- Có thể kiểm tra bằng cách, lấy tăm đâm vào bánh xem bột có dính vào đầu tăm không? Không dính là chín. Khi bánh thuẫn chín, có màu vàng ươm hoặc vàng ruộm, bung ra như cánh hoa mai và tỏa hương thơm ngào ngạt. Bạn nên dùng cây nhọn hoặc nĩa lấy bánh ra.
Bánh thuẫn miền Trung truyền thống
Nguyên liệu
- 600g bột bình tinh
- 450g đường
- 40g nước cốt gừng
- 40ml nước cốt chanh
- 50ml nước ép thơm
- 2 quả trứng gà
- 5 quả trứng vịt
- 1/2 mcf muối
- Dầu ăn hoặc mỡ heo để chống dính khi nướng
Cách làm
Bước 1: Đánh trứng và đường
- Đây là công đoạn quan trọng nhất quyết định độ bông xốp của bánh.
- Đập 2 quả trứng gà và 5 quả trứng vịt vào một chiếc âu lớn, sạch và khô. Thêm vào 1/2 muỗng cà phê muối. Dùng máy đánh trứng đánh ở tốc độ thấp trong khoảng 2 phút để trứng tan đều.
- Cho 40ml nước cốt chanh vào âu trứng, tiếp tục đánh ở tốc độ vừa trong 3 phút. Nước chanh sẽ giúp khử mùi tanh của trứng và làm bánh trắng hơn.
- Từ từ cho 450g đường vào âu trong khi máy vẫn đang chạy. Tăng dần lên tốc độ cao nhất, đánh liên tục từ 10 – 15 phút. Đánh cho đến khi hỗn hợp chuyển sang màu trắng ngà, bông đặc, nhấc que đánh lên thấy trứng chảy xuống thành dòng như ruy băng là đạt.
Bước 2: Trộn bột làm bánh thuẫn miền Trung
- Sau khi trứng đã được đánh bông, hạ máy về tốc độ thấp. Lần lượt cho 40g nước cốt gừng và 50ml nước ép thơm vào, đánh nhẹ nhàng thêm khoảng 1-2 phút cho các nguyên liệu hòa quyện.
- Rây mịn 600g bột bình tinh, sau đó chia bột thành 3 – 4 phần.
- Cho từng phần bột vào âu trứng. Dùng phới lồng hoặc máy đánh trứng ở tốc độ thấp nhất, trộn nhẹ nhàng theo một chiều từ dưới lên trên (kỹ thuật fold). Chỉ trộn đến khi không còn thấy bột khô, hỗn hợp mịn mượt là dừng lại. Lưu ý: Không trộn bột quá lâu sẽ làm vỡ bọt khí trong trứng, khiến bánh bị chai, không nở được.
Bước 3: Cách nướng bánh thuẫn bằng bếp than thơm lừng
- Nhóm bếp than cho cháy hồng đều. Đặt khuôn bánh thuẫn lên bếp cho thật nóng.
- Dùng cọ hoặc một miếng vải sạch thấm dầu ăn (hoặc mỡ heo) thoa một lớp thật mỏng vào khắp lòng khuôn.
- Khi khuôn đã nóng già, dùng muôi múc bột đổ vào khoảng 2/3 khuôn. Không nên đổ đầy vì bánh sẽ nở cao.
- Đậy nắp khuôn lại. Nhanh tay đặt một vài cục than hồng đang cháy lên trên nắp khuôn để tạo nhiệt trên, giúp mặt bánh vàng đẹp và nở bung.
- Nướng khoảng 3 – 4 phút. Khi bạn ngửi thấy mùi thơm và thấy bánh nở cao, bung xòe các cánh, có màu vàng ươm là bánh đã chín.
- Dùng que tăm tre nhọn nhẹ nhàng lấy bánh ra khỏi khuôn. Tiếp tục thoa dầu và đổ mẻ bánh tiếp theo cho đến khi hết bột.
Bí quyết nướng bánh thuẫn:
- Để làm bánh thuẫn thành công, cần phải có “lửa trên lửa dưới”, tức là nhiệt từ bếp than bên dưới và nhiệt từ than hồng đặt trên nắp. Nhiệt độ phải cân bằng, nếu lửa trên nắp quá nóng bánh sẽ cháy mặt, nếu quá yếu thì bánh không nở bung được.
- Bí quyết làm bánh thuẫn nở đẹp: Trong quá trình nướng, tuyệt đối không mở nắp ra xem quá sớm vì sự thay đổi nhiệt độ đột ngột sẽ làm bánh bị xẹp.
Bảo quản
- Sau khi thực hiện xong cách làm bánh thuẫn, bánh thường còn khá ẩm. Nếu muốn bảo quản lâu hơn (hàng tháng) mà không bị mốc, bạn hãy xếp bánh lên một chiếc nia hoặc vỉ thưa, bên dưới là bếp than đã tàn (chỉ còn hơi nóng).
- Sấy bánh trong khoảng nửa ngày cho đến khi bánh khô và cứng lại. Khi ăn, bánh sẽ giòn tan rất ngon. Bảo quản bánh đã sấy trong hũ kín ở nơi khô ráo.
Bánh thuẫn nướng than truyền thống
Nguyên liệu
- 5 trứng gà (có thể sử dụng trứng vịt hoặc cả hai loại trứng tùy sở thích. Nhưng nên dùng trứng gà ta để bánh thơm ngon và có màu sắc đẹp mắt hơn)
- 400 gr bột bình tinh mịn
- 100gr bột năng
- 5gr bột nổi (Baking powder)
- 500gr đường trắng
- 55ml sữa tươi không đường
- 1/2 ống vani
- Dầu đậu phộng hoặc dầu ăn thông thường
- 1 quả chanh
- 1 quả quýt vắt lấy nước
- Dụng cụ để làm bánh : Khuôn đổ bánh thuẫn, lò, than
Cách làm
Bước 1: Đánh tan trứng với đường
Bước 2: Cho tiếp nước cốt chanh, nước quýt, sữa tươi vào đánh đều
Bước 3: Rây mịn bột mì + bột bình tinh + bột nổi + bột năng vào hỗn hợp rồi trộn đều đến khi hỗn hợp đồng nhất thì cho vani vào trộn đều
Bước 4: Cách Nướng bánh thuẫn bằng than
– Nhóm lò với than, củi rồi cho khuôn lên bếp lò làm nóng đều hai mặt khuôn bằng cách gắp than đang cháy để trên nắp khuôn
– Chống dính khuôn bằng dầu đậu phộng hoặc dầu ăn
– Tiếp đến, múc bột đổ vào hết các ổ làm bánh trong khuôn, lưu ý ước lượng phần bột vừa tới mép khuôn rồi đậy nắp lại. Bột cho nhiều quá sẽ khiến bánh lâu chín, bị lem ra xung quanh khiến bánh không đẹp mắt. Ngược lại, cho bột vào khuôn quá ít sẽ làm bánh không thể nở bung, dễ cháy đen
– Dùng kẹp gắp than nóng đỏ dưới lò bỏ lên nắp để bánh chín đều
– Sau khoảng 3 phút, bánh bắt đầu tỏa mùi thơm phức, dùng tăm hoặc các cây tre đã vót nhọt kiểm tra độ chín của bánh. Đâm tăm vào xem bột có dính đầu tăm không, bánh không dính chứng tỏ đã chín. Dùng cây nhọn lấy ra từng chiếc bánh đã chín vàng. Tiếp tục đổ các ổ bánh đến khi hết lượng bột đã chuẩn bị.
Bước 5: Để bánh bảo quản được lâu nên hong khô bánh. Cho toàn bộ số bánh thuẫn đã đổ xếp lên nong tre hoặc mâm ăn cơm, đem hong khô trên bếp nhỏ lửa. Cách làm này sẽ giúp bánh săn lại, thơm ngon, vỏ ngoài khô sẽ để trong thời gian dài mà không bị mốc.
