Bánh trôi nước hay chè trôi nước là món ăn truyền thống của Việt Nam, thường xuất hiện trong các dịp đặc biệt như Tết Hàn Thực hay ngày rằm. Những viên bánh tròn dẻo mềm từ bột nếp, bên trong nhân ngọt bùi hòa quyện với nước đường gừng thơm lừng, tạo nên hương vị ấm áp, ngọt ngào.
Đặc trưng của bánh trôi nước
- Hương vị: Ngọt nhẹ từ đường thốt nốt hoặc đường phèn, dẻo thơm của bột nếp, nhân bùi bùi của đậu xanh hoặc đường viên.
- Kết cấu: Vỏ bánh mềm dẻo, nhân đậu xanh nhuyễn mịn, nước đường sánh thơm.
- Màu sắc: Viên bánh trắng ngà (hoặc nhiều màu từ nguyên liệu tự nhiên), nổi bật trong nước đường vàng nâu.
Thành phần chính
- Bột nếp: Tạo độ dẻo cho bánh, giúp bánh có kết cấu mềm mịn.
- Nhân đậu xanh hoặc đường thốt nốt: Nhân truyền thống thường là đậu xanh nấu nhuyễn, ngoài ra có phiên bản nhân đường viên tan chảy khi ăn.
- Nước đường gừng: Được nấu từ đường thốt nốt (hoặc đường phèn), gừng tươi tạo vị ngọt thanh, ấm bụng.
- Nước cốt dừa: Tăng độ béo và thơm ngon cho chè.
- Mè rang, đậu phộng giã nhỏ: Dùng để rắc lên bánh trôi nước khi ăn, giúp tăng hương vị.
Cách chế biến chung
- Chuẩn bị bột và nhân:
- Nhào bột nếp với nước ấm đến khi dẻo mịn, để nghỉ 30 phút.
- Nấu đậu xanh với đường, dầm nhuyễn và vo thành từng viên nhỏ làm nhân.
- Nặn bánh:
- Chia bột thành từng phần nhỏ, bọc nhân đậu xanh hoặc đường viên bên trong.
- Viên bánh cần nặn kín để khi nấu không bị vỡ nhân ra ngoài.
- Luộc bánh:
- Đun sôi nước, thả bánh vào nấu đến khi nổi lên mặt nước thì vớt ra cho vào nước lạnh để giữ độ dai.
- Nấu nước đường gừng:
- Đun đường thốt nốt với nước và gừng lát đến khi tan hết.
- Thả bánh vào nấu thêm vài phút cho thấm nước đường.
- Hoàn thiện:
- Múc chè trôi nước ra chén, thêm nước cốt dừa, rắc mè rang và đậu phộng giã nhỏ.
Cách thưởng thức
- Ăn nóng: Giúp làm ấm cơ thể, nhất là trong những ngày trời se lạnh.
- Ăn nguội: Vẫn giữ được độ dẻo thơm, thích hợp vào ngày nắng nóng.
Ứng dụng và biến tấu
- Bánh trôi nước ngũ sắc: Dùng màu tự nhiên từ lá dứa, gấc, nghệ, khoai tím để tạo màu cho bánh.
- Chè trôi nước nhân mè đen: Nhân mè đen xay nhuyễn cùng dừa nạo, tạo hương vị béo bùi đặc biệt.
- Chè trôi nước bột báng: Thêm bột báng vào nước đường để tăng độ sánh và dẻo.
Bí quyết làm bánh trôi nước ngon
- Nhào bột đúng cách: Bột phải dẻo, mịn, không quá nhão hay quá khô.
- Không luộc bánh quá lâu: Chỉ cần bánh nổi lên là chín, luộc quá lâu sẽ làm bánh bị nhão.
- Nước đường cần có gừng tươi: Giúp chè có vị cay nhẹ, cân bằng độ ngọt.
Món ăn kèm
- Xôi vò: Kết hợp với chè trôi nước để có bữa ăn đầy đủ hơn.
- Trà nóng: Uống kèm giúp cân bằng vị ngọt và làm ấm bụng.
Phù hợp với dịp nào
Chè trôi nước thường được ăn vào Tết Hàn Thực (3/3 âm lịch), ngày rằm, hoặc khi gia đình sum họp, bởi ý nghĩa viên tròn tượng trưng cho sự đủ đầy và hạnh phúc.
Bánh trôi nước truyền thống
Nguyên liệu
- 1/4 cup đậu xanh đãi vỏ, ngâm nước 1-3 tiếng
- 1 cup nước
- Ít muối
- 3 tbsp đường
- 2 cups bột nếp
- 1 cup nước ấm
Nước chan chè
- 1 cup đường thốt nốt
- 2 tbsp gừng băm
- 800ml nước
- 1/2 cup mè rang
- 1/2 cup nước cốt dừa
Cách làm
- Bước 1: Đậu đã ngâm, vớt ra cho vào nồi, cho nước và ít muối vào, nấu lửa vừa đến khi đậu mềm khoảng 30 phút. Nếu đậu chưa mềm mà nước cạn thì châm thêm nước. Đậu mềm, cho đường vào, quậy tan đậu, có thể lọc qua rây cho đậu nhuyễn. Cho đậu vào nồi, tăng lửa vừa, quậy đều đến khi hỗn hợp sánh lại, có thể nặn thành viên đứng. Tắt bếp.
- Bước 2: Chờ hỗn hợp nguội, nặn thành 15 viên tròn.
- Bước 3: Cho bột nếp vào thau, cho từ từ nước sôi vào quậy đều, lúc gần được, nên cho nước thành từng muỗng nhỏ, và quậy thành khối bột không dính. Chia bột thành 15 phần. Vo viên tròn kích thước gấp đôi khối đậu.
- Bước 4: Cho cục bột lên tay, làm phẳng, cho đậu vào, cuộn tròn.
- Bước 5: Cho phần nước đường vào nồi quậy tan đường, đun sôi, hạ nhỏ lửa, cho bánh vào nhẹ, đậy nắp, mở lửa lớn cho sôi, lâu lâu mở nắp kiểm tra khi bánh nổi là bánh chín.
- Bước 6: Cho bánh vào chén, rưới hỗn hợp nước đường lên, rắc mè và nước cốt dừa vào.
Sủi dìn Hải Phòng
Khoảng 25 viên
Nguyên liệu
- 400g bột nếp
- Đường (đen, trắng hay thốt nốt đều được)
- 200-300g lạc
- 100g vừng đen
- 300-400g dừa sợi
- 1 củ gừng to
Cách làm
Bước 1: Hòa bột làm sủi dìn
– Hòa bột nếp với nước ấm, nhào đều rồi để bột nghỉ tầm 30 phút. Lưu ý không để bột nhão quá khó nặn, nếu trót đổ nhiều nước thì có thể để giấy ăn ở trên bột để thấm bớt nước,
– Bột nghỉ đủ thời gian đem chia bột thành các phần bằng nhau từ 25-30 phần nhé.
Bước 2: Làm nhân sủi dìn
– Rang lạc chín xong đem giã dối,
– Vừng đen cũng rang qua cho thơm,
– Bắc chảo lên bếp, cho đường và một chút nước vào, rồi cho lần lượt dừa sợi, lạc, vừng vào đảo đều.
Bước 3: Nặn bánh
– Nhân hơi nguội thì nặn thành từng viên tròn bằng nhau,
– Dàn mỏng phần vỏ bánh rồi cho nhân vào giữa, nặn bánh cho kín phần nhân.
Bước 4: Nấu nước đường
– Thả đường vào nồi nước sôi cùng gừng đập dập. Lượng đường tùy thuộc khẩu vị của mỗi gia đình,
– Xong nước thì thả viên vào luộc, bao giờ viên nổi lên là chín ạ.
Khi dùng múc ra mỗi bát 5 viên, thêm nước đường và rắc lạc rang, dựa nạo lên trên. Chúc các bạn thành công.
Bánh trôi tàu Hà Nội
Nguyên liệu
Bột bánh
- 300gr bột nếp
- 100gr khoai lang/khoai tây
- 150-250ml nước ấm
Nhân đậu xanh
- 100gr đỗ xanh cà vỏ
- 30gr đường
- 1/4 thìa cà phê muối
Nhân vừng đen
- 100gr vừng (mè) đen
- 30gr lạc (đậu phộng)
- 20gr dừa sợi
- 50gr đường
- 80ml nước
Nước đường
- 1,5 lít nước
- 300gr đường phên
- 1 củ gừng nhỏ
- 3 thìa canh bột sắn dây/bột năng (không bắt buộc)
- 1/4 thìa cà phê muối
Cách làm
Bước 1: Nhào bột bánh
– Khoai rửa sạch, gọt vỏ, luộc/hấp chín. Tán nhuyễn khoai, lược qua rây cho mịn rồi bóp đều bột với khoai.
– Chế nước vào nhồi từ từ cho tới khi bột dẻo mịn, không dính tay là đạt. Bọc kín khối bột, để nghỉ 30-60phút.
Bước 2: Làm nhân đậu xanh
– Đậu xanh vo sạch, ngâm nước lạnh 6-12 tiếng.
– Nấu chín đậu xanh. Trộn đều đậu xanh với đường và muối. Viên đậu thành viên tròn.
Bước 3: Làm nhân vừng đen
– Vừng đen rang thơm, xay nhuyễn. Lạc rang chín, xát vỏ, xay nát.
– Trộn vừng, lạc, dừa và đường với nước, xào trên chảo tới khi nhân kết dính lại. Nặn nhân vừng thành viên tròn.
Bước 4: Nặn bánh và luộc bánh
– Ngắt một viên bột, ép dẹp. Đặt viên nhân vào chính giữa, gói kín lại.
– Đun một nồi nước. Khi nước sôi, thả bánh vào luộc. Bánh nổi lên, vớt thả ngay vào thau nước lạnh.
Bước 5: Nấu nước đường
– Gừng rửa sạch, giã dập. Đường phên thái mỏng.
– Đun sôi 1,5 lít nước, nêm ¼ thìa cà phê muối, thả gừng vào đun và nấu tan đường. Khi đường tan, vớt bánh trôi cho vào nước đường đun nhỏ lửa khoảng 3-5 phút.
– Hòa bột sắn dây với 3 thìa canh nước, xuống bột từ từ tới khi nước đường sánh như ý.
Bánh trôi tàu ăn nóng. Một bát gồm một viên nhân đậu xanh, một viên nhân vừng đen, chan nước đường, trên rắc dừa nạo và lạc rang giã dập.
Chè trôi nước ngũ sắc – Thư Thư
Nguyên liệu
Nhân
- 600gr đậu xanh
- 500gr nước cốt dừa
- 1/2mcf muối
- 150gr đường
- 60gr dầu ăn
Bột
- 500gr bột nếp( hiệu hoa hồng đỏ của Sanh ký rất thơm, dẻo)
- 250gr thịt khoai lang trắng, hấp chín, tán qua rây cho nhuyễn mịn.
- 50gr thịt quả gấc
- 100gr thịt bí đỏ hấp chín, tán nhuyễn qua rây
- 100gr thịt củ khoai mỡ tím hấp chín, tán nhuyễn qua rây.
- 10gr bột trà xanh Nhật
- 175gr bột năng
- 5gr muối
Nước đường
- 1500gr đường thốt nốt
- 3 lít nước
- 50gr gừng
- Vài lá dứa hoặc 2 ống vani
Nước cốt dừa
- 500gr dừa nạo vắt lấy 300gr nước cốt + 600gr nước dảo
- 15gr bột năng
- 50gr đường
- 1/4mcf muối
- 100gr whipping cream
- 2 ống vani
Cách làm
- Nhân: Đậu xanh ngâm nước ấm 1 giờ, đãi sạch vỏ, để ráo, cho nước cốt dừa vào nấu chín, tán nhuyễn, cho muối, đường, dầu ăn vào sên ráo( sờ không dính tay). Để nguội chia viên 30gr/viên.
- Màu cam: 70gr nước nóng + 50gr thịt quả gấc, xay thật nhuyễn + 100gr bột nếp + 35gr bột năng + 50gr khoai lang trắng + 15gr đường xay + 1gr muối trộn đều + 20gr dầu ăn, nhồi dẻo mịn. Đậy kín để bột nghỉ 30 phút. Chia viên 30gr/ viên
- Màu vàng: 100gr bột nếp + 35gr bột năng + 100gr bí đỏ + 15gr đường + 1gr muối + 80gr nước nóng trộn đều + 20gr dầu ăn nhồi dẻo, mịn. Đậy kín để bột nghỉ 30 phút. Chia viên 30gr/ viên
- Màu xanh: 100gr bột nếp + 35gr bột năng + 15gr đường xay + 1gr muối + 10gr bột trà xanh, trộn đều + 100gr khoai lang + 110gr nước nóng + nhồi đều + 20gr dầu ăn nhồi dẻo mịn. Đậy kín để bột nghỉ 30 phút. Chia viên 30gr/ viên
- Màu trắng: 100gr bột nếp + 100gr khoai lang + 35gr bột năng + 15gr đường + 1gr muối + 100gr nước nóng nhồi đều + 20gr dầu ăn nhồi dẻo mịn. Đậy kín để bột nghỉ 30 phút. Chia viên 30gr/ viên Màu tím 100gr bột nếp + 100gr khoai mỡ tím + 35gr bột năng + 15gr đường + 1gr muối + 90gr nước nóng nhồi đều + 20gr dầu ăn nhồi dẻo mịn. Đậy kín để bột nghỉ 30 phút. Chia viên 30gr/ viên
- Nước đường: Nấu sôi tan đường, lược lại để loại bỏ cặn bẩn + đã gọt vỏ, cắt lát mỏng + vài lá dứa hoặc 2 ống vani
- Nước cốt dừa: Cho nước cốt, nước dão, bột năng, đường, muối vào hòa tan, nấu chín, khuấy liên tục đến khi chín bột để tránh bị vón cục, cho whipping và vani vào khuấy đều. Tắt bếp.
Bắt bánh và luộc bánh
- Bắt nồi nước nấu sôi, nóng khoảng 70-80 độ (nấu sôi tim là được)
- Tán viên bột dẹp ra, cho viên nhân vào giữa, túm lại rồi vo tròn. Cho vào nồi nước đang sôi luộc đến khi viên bánh nổi lên mặt nước là bánh chín. Vớt ra cho ngay vào thau nước lạnh. Sau khi luộc, ngâm xong hết số bánh thì vớt ra bằng cái rây cho bánh ráo nước, cho vào nồi nước đường.
- Khi ăn múc vài viên bánh + nước đường + rắc mè rang vàng + dừa nạo( nếu thích)
Chè mochi – Lam Anh Dao
Nguyên liệu
- 200 bột nếp + 30 gr đường + 20 gr sữa bột + 250 ml sữa tươi không đường + 1 chút xíu muối + 5 gr dầu ( mình dùng dầu dừa)
- Nước đường: 200 gr đường + 500 ml nước ( ( nguyên liệu này các bạn có thể thay đổi tùy theo khẩu vị)
- Phần nước cốt dừa: 1 lon nước cốt dừa (400ml) + 20 gr đường + 100 ml nước + 7 gr bột bắp
- Đậu phụng mè đen: 1 muỗng canh mè trắng rang + 1 muỗng canh mè đen rang + 3 muỗng canh đậu phụng rang vàng. Tất cả cho vào cối giã nhỏ.
Phần nhân :
- 150 gr đậu xanh không vỏ
- 50ml nước cốt dừa + 50gr dừa non bào hoặc thái nhỏ (nếu thích)
- 40 gr đường +1 chút xíu muối
Cách làm
- Bước 1: Cho hết nguyên liệu phần nước đường cùng vài lát gừng thái mỏng vào nồi nấu lửa nhỏ đến khi nước đường sôi và tan hết thì tắt bếp.
- Bước 2: Cho hết phần nước cốt dừa vào nồi hòa tan, bắt lên bếp vừa nấu vừa khuyấy đến khi nuớc cốt dừa soi nhẹ có độ sánh nhẹ thì tắt bếp.
- Bước 3: Đậu xanh ngâm vài tiếng hay qua đêm, sau đó xả qua nước lạnh trước khi cho vào xửng hấp chín. Để đậu nguội thì cho vào máy xay nhuyễn. Các bạn cũng có thể dùng mui tán nhuyễn. Chia ra làm 2 phần. 1 phần các bạn nắn thành cục to, sau đó bào tơi để áo bánh.
- Bước 4: Cho phần đậu xanh còn lại vào chảo cùng đường + nước dừa vào muối, sên với lửa vừa cho đến khi nhân hơi sánh thì cho dừa non vào tiếp tục sên cho đến khi nhân quyện thành 1 khối dẻo không dính chảo thì tắt bếp. Chờ nhân nguội các bạn vo viên phù hợp với vỏ bánh.
- Bước 5: Cho hết phần nguyên liệu vỏ bánh vào âu/tô trộn đều. Cho vào xửng hấp 25 phút là bột chín. Tắt bếp, lấy tô bột ra, chờ nguội thì các bạn mang bao tay nhồi lại để bột dai vào dẻo hơn. Chia bột thành nhiều phần nhỏ, đè dẹp từng phần bột, cho nhân vào, túm mí vo tròn trước khi cho vào nồi nước đường.
- Trình bày: Múc chè Mochi ra tô/chén, chan nước cốt dừa và rắc thêm đậu
